Monitor Sociaal 2021 Zwijndrecht

Voor u ligt de vierde editie van de Monitor Sociaal, een grootschalig vragenlijstonderzoek over de ervaringen van inwoners uit Zwijndrecht op allerlei sociale onderwerpen. Bijvoorbeeld: Kunnen inwoners de dingen doen die zij willen, zijn zij lid van een vereniging en hoeveel inwoners bieden mantelzorg? De vragenlijst is ingevuld in april en mei 2021. Alle cijfers uit de Monitor Sociaal zijn gebaseerd op zelfrapportage. Het gaat om de beleving van de inwoners van 18 jaar en ouder. Voor registratiecijfers verwijzen we graag naar andere bronnen.

Samenvatting

Eigen Kracht

Mate van eigen kracht: De meeste inwoners van Zwijndrecht beschikken over gemiddeld of veel eigen kracht. De groep met weinig eigen kracht omvat 8% en is hiermee gelijk aan vier jaar geleden. Ervaren gezondheid is de belangrijkste bepaler voor de mate van eigen kracht: hoe beter de ervaren gezondheid, hoe meer eigen kracht. Ook het al dan niet hebben van werk/studie, opleidingsniveau en leeftijd hebben invloed.

Begrijpen brieven, formulieren en internet: In het contact met officiële instanties heeft, net als in 2017, één op de zes Zwijndrechtenaren (16%) vaak of altijd moeite met het via internet regelen van zaken. Een iets kleinere groep dan in 2017 heeft vaak of altijd moeite met het begrijpen van brieven en/of het invullen van formulieren (6% in 2021; 9% in 2017).  

Omgaan met problemen: Eén op de tien inwoners kan lastig of niet omgaan met onverwachte problemen. De meerderheid van de inwoners kan zijn of haar problemen zelf of met behulp van het eigen netwerk oplossen (91%). Het probleemoplossend vermogen komt overeen met 2017.

Financiële zelfredzaamheid: De financiële huishoudenssituatie van de meeste Zwijndrechtenaren is in orde. Wel is er een kleine financieel kwetsbare groep die spaargeld moet uitgeven (6%) of schulden moet maken (2%). Deze financieel kwetsbare groep inwoners is nu kleiner (8%) dan in 2017 (12%).

Weg vinden naar professionele hulp: Veel inwoners weten, indien nodig, de weg te vinden naar professionele hulp. Het meest bekend is men met het vinden van hulp bij psychische problemen (78%), lichamelijke beperkingen en het vinden van werk (beide 71%). Het minst bekend zijn instanties voor hulp bij eenzaamheid (51%).

Sociaal netwerk

Aantal sociale contacten: Vier op de tien inwoners van Zwijndrecht hadden, naar eigen zeggen, in het afgelopen jaar voldoende sociale contacten. Dit is een groot verschil met 2017, toen driekwart aangaf genoeg contacten te hebben. Het aandeel inwoners met onvoldoende sociale contacten is gegroeid van 8% in 2017 naar 29% in 2021. Zeer waarschijnlijk is dit een effect van de coronamaatregelen, waarbij mensen werd gevraagd hun sociale contacten te beperken.

Sociaal isolement: Ook het aandeel inwoners dat (enigszins) sociaal geïsoleerd is, is toegenomen. In 2021 wordt 24% gekenmerkt als (enigszins) sociaal geïsoleerd, in 2017 was dit nog 18%.

Hulp van anderen: Veel inwoners kunnen terugvallen op hun sociaal netwerk als het gaat om hulp op verschillende gebieden.

Relaties: Zes op de tien Zwijndrechtenaren van 18 jaar en ouder hebben een relatie. Zij beoordelen hun relatie gemiddeld met een 8,5.

Ouderschap: De meeste ouders met één of meer minderjarige kinderen zijn samen met de vader of moeder van hun kind(eren). Zij zijn over het algemeen tevreden over hun gezamenlijk ouderschap en geven hiervoor een 8,4. Gescheiden ouders (één op de vijf ouders) beoordelen het gedeeld ouderschap met hun ex-partner met een 6,1 duidelijk minder goed.

Mantelzorg

Aandeel mantelzorgers: Eén op de vijf inwoners van Zwijndrecht verleent mantelzorg aan een naaste (minimaal 8 uur per week en/of langer dan 3 maanden). Dit is vergelijkbaar met 2017 en 2019.

Soort mantelzorg: De meeste mantelzorgers verlenen gezelschap en emotionele steun (72%). Ook ondersteunen veel mantelzorgers in het huishouden (66%).

Hulp van anderen: Twee derde van de mantelzorgers krijgt hulp van anderen. Dit is meer dan in 2019 en gelijk aan 2017.

Overbelasting: Vier op de tien mantelzorgers hebben in meer of mindere mate moeite met het combineren van de mantelzorgtaken met hun eigen dagelijkse activiteiten. Naar eigen zeggen is 3% overbelast geraakt. Dit is vergelijkbaar met vier jaar geleden.

Bekendheid mantelzorgondersteuning: De bekendheid met de verschillende vormen van mantelzorgondersteuning loopt uiteen. Het Alzheimer Café, respijtzorg en de dag van de mantelzorg zijn het meest bekend onder mantelzorgers en hebben een bekendheid van ruim 60%. De cursus ‘Zorg de baas’ is het minst bekend (35%).

Gebruik mantelzorgondersteuning: Het gebruik van mantelzorgondersteuning is beperkt, 8% zegt hiervan gebruik te maken. Dit is niet anders dan in 2017 en 2019. De meeste mantelzorgers hebben geen behoefte aan (meer) ondersteuning. Zij redden het nog prima zonder ondersteuning / met de huidige ondersteuning die zij gebruiken of zeggen zich geen mantelzorger te voelen. Degenen die hier wel meer gebruik van zouden willen maken, hebben vooral behoefte aan meer of betere informatie over de mogelijkheden die er nu zijn.

Vrijwillige inzet

Vrijwilligers: Een kwart van de inwoners van Zwijndrecht heeft in de afgelopen 12 maanden vrijwilligerswerk gedaan. Dit is minder dan in 2017, toen 34% aangaf zich vrijwillig te hebben ingezet. Waarschijnlijk spelen de beperkingen tijdens de coronacrisis hier een rol.

Soort vrijwilligerswerk: De meeste vrijwilligers zijn actief bij een godsdienstige of levensbeschouwelijke organisatie, een zorg-/welzijnsorganisatie of een sportvereniging.

Actief in de buurt: Eén op de tien inwoners is in de afgelopen 12 maanden vrijwillig actief geweest in de eigen buurt. Dit is minder dan in 2017. Toen gaf 14% aan zich te hebben ingezet in de buurt.

Soort activiteiten: De meeste actieven zetten zich in door buurtbewoners te helpen, de buurt schoon te houden/het groen bij te houden of door contact te hebben met de gemeente over de buurt.

Participatie

Mate van participatie: De meeste inwoners van Zwijndrecht hebben een hoge (29%) of gemiddelde (55%) score op de index Participatie. Eén op de zes Zwijndrechtenaren heeft een lage score. Vergeleken met 2017 is de groep met een hoge score een stuk kleiner en zijn er meer inwoners met een gemiddelde of lage score. Opleidingsniveau is de belangrijkste bepaler voor de mate van participatie. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe meer men participeert. Ook ervaren gezondheid, het al dan niet hebben van een langdurige aandoening en leeftijd hebben hier invloed op.

Lidmaatschap vereniging of organisatie: Driekwart van de Zwijndrechtenaren is lid van een vereniging of organisatie. Dit is gelijk aan 2017. Lidmaatschap van een sportaanbieder, van een kerk/moskee en van een bibliotheek worden het vaakst genoemd.

Activiteiten doen: Inwoners hebben in de afgelopen 12 maanden minder vaak activiteiten binnen verenigingsverband gedaan. Slechts 20% deed dit (heel) vaak, tegenover 42% in 2017. De groep ‘(bijna) nooit’ is gegroeid van 33% naar 58%. De invloed van de coronamaatregelen is hier duidelijk zichtbaar. De mate waarin Zwijndrechtenaren samen met anderen activiteiten buiten verenigingsverband ondernamen, bleef daarentegen hetzelfde als in 2017.

Sportfrequentie: Vergeleken met vier jaar geleden is het aandeel inwoners dat in de afgelopen 12 maanden aan sport heeft gedaan, gedaald van 51% naar 43%.

Effecten van de coronacrisis

Invloed van de coronacrisis op werk: De helft van de Zwijndrechtenaren in de werkzame leeftijd behield zijn of haar werk in de coronacrisis. Slechts 5% raakte het werk kwijt.

Financieel: Voor de meeste werkzame inwoners bleef de financiële situatie onveranderd in die periode (72%), een vijfde ging er op achteruit en een kleine groep van 7% ging er op vooruit.

Vrijwilligerswerk: Voor acht op de tien inwoners veranderde hun inzet voor vrijwilligerswerk niet, 15% ging minder vrijwilligerswerk doen tijdens de coronacrisis en 4% deed juist meer dan daarvoor.

Aandacht voor anderen: De helft van de inwoners gaf extra aandacht aan familie, vrienden of buren tijdens de coronacrisis.

Sociale contacten: Het aantal contacten nam af sinds de vorige meting zagen we al hiervoor. Drie van de vier Zwijndrechtenaren vonden het moeilijk dat ze minder konden afspreken met familie en vrienden door de coronamaatregelen. Twee derde miste familie en vrienden om zich heen en een vijfde gaf aan dat de kwaliteit van de contacten daar onder leed.

Eenzaamheid: Vier op de tien inwoners voelden zich soms eenzaam in de afgelopen 12 maanden, nog eens 11% voelde zich vaak of altijd eenzaam. Voor 39% geldt dat zij zich vaker eenzaam voelden door de coronacrisis. Met name jongeren tussen de 18 en 34 jaar waren vaker eenzaam (50%).

Infographic Monitor Sociaal - Zwijndrecht