Monitor Communicatie en Bestuur

De zes gemeenten in de Drechtsteden vinden het belangrijk om de opinie van hun inwoners over communicatie en het bestuur te weten. Zijn inwoners geïnteresseerd en voelen zij zich betrokken bij het beleid van de gemeente? Zijn zij tevreden over het bestuur? Wat kan er eventueel beter?

Er is in vergelijking met 2013 een positieve ontwikkeling in het vertrouwen in de gemeente. Dat geldt voor alle gemeenten. Dat komt dan bijvoorbeeld door de komst van een nieuwe bestuurder, het oplossen van problemen en beter luisteren naar inwoners (en andere groepen in de samenleving). Aan de andere kant willen burgers meer invloed op wat de gemeente doet. Ook nam bij 15% van de inwoners het vertrouwen af. Er zijn daarom nog verbeteringen wenselijk.

Conclusies

Communicatie

Inwoners geven (nog steeds) de voorkeur aan schriftelijke informatiebronnen zoals het Gemeentenieuws. Driekwart van de inwoners kent het. In vergelijking met 2013 lezen ook meer inwoners de gemeentenieuwspagina.

Het gebruik van de gemeentelijke websites neemt echter duidelijk toe. Ongeveer een derde van de inwoners bezoekt af en toe of regelmatig de website van hun gemeente. In 2013 was dat nog een kwart, en tegelijkertijd vinden meer inwoners dat gemeenten (nog) veel meer gebruik kunnen maken van digitale middelen.

De waardering voor gemeentelijke informatie is gelijk gebleven op het rapportcijfer 6,8, dat is beter dan het landelijke gemiddelde van 6,6 in 2014.

Bestuur

Ongeveer de helft van de inwoners van de Drechtsteden wil betrokken worden bij beslissingen van de gemeente. Er zijn verschillende manieren waarop men betrokken kan worden. De meest genoemde manieren zijn opinieonderzoek, informatiebijeenkomsten, inspraak- of consultatie bijeenkomsten of een internetforum.

Inwoners van de Drechtsteden zijn iets positiever gaan denken over betrokkenheid, inspraak en participatiemogelijkheden binnen de gemeenten. Daarbij zijn inwoners er het meest positief over dat de gemeente in de mening van haar burgers geïnteresseerd is. Ook zijn relatief veel inwoners het ermee eens dat de gemeente de burgers en organisaties voldoende uitnodigt om met ideeën en initiatieven te komen. Sommigen dragen ook suggesties hiervoor aan of geven voorbeelden van wat er al aan bewonersinitiatieven zijn, zoals meedenken/beslissen over speelvoorzieningen, zelf mee schoonhouden openbare ruimte of het organiseren van een burendag. Een aandachtspunt is de invloed die burgers hebben. Daarover zijn inwoners verhoudingsgewijs het minst positief: 44% vindt de invloed op wat de gemeente doet niet voldoende. En eenderde is het oneens met de stelling dat burgers voldoende betrokken worden bij de totstandkoming van gemeentelijke plannen.

Vertrouwen in de gemeente

Het vertrouwen van inwoners in de gemeente is in vergelijking met 2013 toegenomen. In 2013 gaf 70% aan redelijk of volledig vertrouwen te hebben. Dat is nu 77% geworden. Het vertrouwen is in alle gemeenten in de Drechtsteden toegenomen. Het aandeel inwoners dat aangeeft dat het vertrouwen in het afgelopen jaar is afgenomen, daalde van 18% naar 15%. Voor zover bekend is dit aandeel bij andere gemeenten in Nederland gemiddeld hoger, namelijk ongeveer 20%.

Inwoners geven drie redenen op waarom het vertrouwen in het bestuur kan toenemen:

1. De komst van nieuwe bestuurders, zoals een burgemeester;
2. Een daadkrachtiger optreden en het oplossen van problemen;
3. Er wordt beter geluisterd.

Het vertrouwen neemt af wanneer inwoners het gevoel hebben dat (verkiezings-)beloften niet nagekomen worden of door onvrede over bezuinigingen/financiën.

Ook de opinie over de gemeentebesturen heeft zich over de gehele linie positief ontwikkeld, in Alblasserdam, Sliedrecht en Zwijndrecht nog het meest. In Zwijndrecht zijn nog wel relatief veel mensen ontevreden over de besteding van het belastinggeld. Wel valt het hoog aandeel op dat een neutraal oordeel heeft. Het hoge aandeel dat zich niet vertegenwoordigd voelt door de gemeenteraad (31%) is hier het belangrijkste aandachtspunt.

De belangrijkste verbeterpunten voor gemeenten liggen op gebied van de leefomgeving (zoals parkeren en verkeer), onduidelijke plannen, en op de manier van optreden. Openheid en luisteren naar bewoners zijn daarbij sleutelwoorden.

In de recente literatuur wordt aandacht gevraagd voor het tegelijkertijd versterken van de representatieve democratie én de participatieve democratie. Met de representatieve democratie wordt bedoeld het via politieke partijen en verkiezingen komen tot een bestuur, met een programma, dat niet losstaat van de kiezers, maar rekening houdt met de voorkeuren die in de samenleving bestaan. Met de participatieve democratie wordt gedoeld op de ruimte die er is voor initiatieven en inbreng vanuit de samenleving. Verbeteringen kunnen via beide lijnen worden bereikt.

Per gemeente

In paragraaf vijf worden aandachtspunten en verbeterpunten per gemeente benoemd. In Alblasserdam hebben inwoners een duidelijke verbetering in de gemeentelijke informatie gemerkt en is het rapportcijfer voor het gemeentebestuur het meest toegenomen. Op de meeste punten is in Dordrecht niet zoveel veranderd ten opzichte van 2013. De gemeente weet zich positief neer te zetten tegenover de buitenwereld. In Hendrik-Ido-Ambacht is een positieve ontwikkeling bij de stellingen over voldoende betrokken worden bij gemeentelijke plannen. Het vertrouwen behoort tot de hoogste binnen de regio.

Ook in Papendrecht is er een positieve ontwikkeling bij de stellingen over voldoende betrokken worden bij gemeentelijke plannen en is het aandeel dat de website van de gemeente bezoekt flink toegenomen. In Sliedrecht zijn inwoners het meest positief over de betrokkenheid, inspraak en participatiemogelijkheden en is het vertrouwen bovengemiddeld toegenomen. In brede zin is de positie van Zwijndrecht verbeterd en nu meer in lijn met het gemiddelde in de Drechtsteden, maar op enkele aspecten, zoals vertrouwen nog wel aan de onderkant tegen het gemiddelde.